Toen begin dit jaar bekend werd dat het stuk “Venus” in het Nieuwe de la Mar opgevoerd zou worden, waren de erotica schrijvers van EWA Nederland direct enthousiast en besloten we er een gezamenlijk uitje van te maken. Ik moet eerlijk zeggen dat ik geen verstand van toneel heb en eigenlijk nooit naar voorstellingen ga. Ik ben meer een muziekliefhebber en de laatste keer dat ik in dit theater was, was zelfs in de vorige eeuw. Een paar jaar geleden had ik het boek “Venus in Fur” van Leopold von Sacher-Masoch gelezen en daar is dit toneelstuk ook op gebaseerd. Ik had me daarom erg verheugd op deze voorstelling.
Het stuk begint eigenlijk al zodra we gaan zitten want het doek is open en we kijken naar een rommelige theaterstudio, waar een groene chaise longue een sensueel, vrouwelijk accent vormt, een zetel, een schelp, een troon, een Godin waardig. Vanaf het moment dat Thomas (Jeroen Spitzenberger) het toneel oploopt en gefrustreerd loopt te ijsberen en te mopperen omdat hij geen geschikte actrice kan vinden voor de rol van Vanda in zijn stuk, worden we meegenomen op een herkenbare zoektocht. Waar is hij eigenlijk naar op zoek? Een actrice? Een minnares? Een Godin? De stage presence van Georgina Verbaan als Vanda is verbluffend. Haar typering van een ordinaire actrice zonder cv, met alleen een rommelige sporttas vol props is tegelijk grappig en ontroerend, maar steeds intens.
Ik zit te wachten op het sleutelmoment, het moment dat zij gaat transformeren van een kansloze schoolverlater zonder diploma tot een Godin. Dat speciale moment komt zodra zij haar teksten uit het draaiboek van Thomas zijn toneelstuk begint uit te spreken. Onmiddellijk zit zij in haar dominante rol en het is prachtig om te zien hoe Thomas direkt meeverandert van een ontevreden toneelregisseur in een meegaande, schuchtere man. Geleidelijk wordt duidelijk waar voor mij het stuk om gaat: dat er een Godin zit in elke vrouw, een Godin die zich met name kan manifesteren als zij een man als slaaf heeft. De een kan niet zonder de ander bestaan en beide spelers zijn daarin gelijkwaardig, beide rollen ook. Het machtsspel is om van te smullen, we worden meegenomen in een spel van aantrekking, afstoting, het uit de eigen rol stappen en de aantrekkingskracht van dit spel tussen man en vrouw. Dit stuk gaat niet over seks. Het gaat niet over sm. Het gaat misschien niet eens over liefde. Het is een spel tussen hoogte en diepte, een dans van licht en donker, een spel waarin de onderdanige man niet het willoze speeltje van de vrouw is. Deze man en vrouw ambiëren veel meer, namelijk dat de macht hun gezamenlijke speeltje wordt. De eindscène waarin Vanda zich als de Godin Aphrodite aan Thomas manifesteert is erg sterk en laat ons allemaal verbijsterd achter. Bij de borrel na afloop merk ik pas hoezeer het stuk mij emotioneel en fysiek heeft aangegrepen. Ik heb wel een paar dagen nodig gehad om alles helemaal te verwerken. Een inspirerende toneelvoorstelling, gebaseerd op een prachtig thema. Hulde aan beide spelers!